Toplum "durusu"
Bildik fikradir:

   Hoca kasaptan bir takim ciger alir, eve goturur, hanima teslim eder.
    - aksama ciger yiyelim, hanim.
   der. Hocanin hanimi, cigeri pisirir, pisince dayanamaz, oturur bir guzel 
   yer. Aksam eve gelen hoacaya ne denecek?
   Der ki:
    - Ah Nasrettin, vah nasrettin, cigeri tam pisirecektim hinzir kedi kapti 
      yedi. 
   Hoca, bir kasini kaldirir bakar! Kosar gider kediyi yakalar. Terazide tartar.
   Iki okka! 
    - Hanim, hanim!    der hoca
    - Vardim ciger aldim, iki okka. Eeee, ciger buysa kedi nerde? Kediyse bu, eger,
      ciger nerde!

Iki gundur tum basin yayin organlari (abuk, Turkce kirliligi "medya"
sozcugunu kullanmiyorum) Baris Manco'nun olumu ile ilgili haber ve
program yapmakta. Hangi kanali cevirseniz karsinizda.  Modadaki evinin
onunde sabahlayan, aglamakli gozler. tum kanallarda buna kosut aglak
programlar. Bir histeri krizine yakalanmis ulkem insani, etinden
et koparilmis gibi agliyor "yek vucut olmus" bir bicimde. Yine de
programlarin satir aralarinda gercegi yakalamak olanakli. Bir programda
deniyor ki:
      Programi "rating" yapmadigi icin (sevgili?!?) Baris Manco,
      iki yildir
      televizyonlardan uzakti...   
Peki bu "yaman" celiski nedir. Modada sabahlayan insanlarin evlerine
gidiniz, bakiniz acaba kac Baris Manco kaseti bulacaksiniz. Idia ediyorum,
cok cok az.    Sokaktaki adamla televizyon izleyen farkli mi?  Sen Baris
Manco'nun veletlere agu agu yaptigi programi gec, elaleme "kizilbas"
diyen terbiyesizin veya "yureyen cinsellik organi" bicimindeki herifin
"firildak dondurdugu" programi cama yapisir gibi izle! Iste onlarca
"sosyoloji" incelemesi yapilacak bir "yaman celiski". Sonra da git adamin
evinin onunde zir zir "toplumsal bir histeri krizine tutulmuscasina" agla.

Son gunlerde yeni bir deyim gundeme geldi. "Sanatci Durusu". Soylenmek
istenilen sey ozetle su:
     Sanatci yaptigi bireysel isin disinda toplumsal olaylarla ilgili
     toplumla paylastigi bir gorus ve tavira sahip olmalidir (bu gorus
     ve tavira toplam olarak "durus" deniyor) sanatci toplumla yakin
     iliskili ve topluma etkiyebilecek bir ozellikte oldugundan bu
     "durus" da onemlidir, sorumlulukla olusturulmalidir, vs.
Aslinda yeni anlami ile "durus" tum toplum bireylerinde olmasi gerek
birsey. Ancak toplumuz "devletin tebasi" (sozcukleri bilgisizce bir
araya getirmis degilim) olmanin getirdigi "ben bilmem, 'buyuklerimiz'
bilir" tavrindan daha kurtulamamis oldugundan boyle "durus"lari
da, simdilik,  kendine yakin bildigi "buyuklerden" beklemekte.
Oldukca guduk olmakla birlikte birkac on yil oncesine kadar boyle bir
"durus" toplumda vardi. Bizim babalarimizin kusagi olan "ilk cumhuriyet
cocuklarinda" bu bir "ovunc" faktoru ile birlikte  vardi. Ozellikle son
10-15 yilda cagdas toplumun altinin oyulmasi sonucu bir "guvensizlik"
ve "tavirsizlik" topluma egemen oldu. Kolay bicimlenirliginden oturu
su anki genc kusak (ve dusunce yapisi) bunun en guzel ornegi. Toplum,
politikadan, toplum etkilesiminden kacar, bos ancak parlak (tercihan
ithal) sozlerin ve soylemlerin pesinden kosar oldu. Toplum "birsey yapmaz"
ancak "birsey yapar gibi yapiyor" oldu.  Baris Manco'nun olumunun uzerine
gelisenler de budur. Toplum "Baris Manco" ya  aglamiyor.  Baris Manco,
aglamak ihtiyacini cok iyi giderebildigi bir "ozne" olma ozelligini
sagladigindan agliyor. Bu, sevinme ihtiyacini ortaya doktugu, kazanilan
futbol maclari ertesi (daha dogrusu gecesi) yapilan abuk subukluklardan
hic de farkli degil. Toplum (zaten pek zayif olan) "durusunu" yitirdi,
ordan oraya savrulmakta.

Baris Manco bendeniz icin kimdi? Son bir de bunu soyleyelim eksik
kalmasin. Ayrilmasi gerektigini savunmuyorum! ancak bu, Baris Manco
lehine oldugu icin yapiyorum: Baris Manco'nun durusunu yaptigi sanattan
AYIRIRSAK, benim icin durum sudur. Baris Manco ilk ozgun Turk Rock'ini
yapanlardandi. Geleneksel Turk tinilarini cok guzel yakalamis ve hos
besteler yapmisti.  Bestelerindeki Baris Manco, oldukca humanist bir Turk
idi. Turkluk ozunu cikarirsaniz "iste deve iste iste hendek" sarkisini,
"kol dugmeleri" sarkisini (ve dikkat edin hemen hemen hic bir Baris
Manco sarkisini) anlayamazsiniz. Yabanci kulturde bir kisi anlayamaz.
 Belki bu uluslararasi ununun olmamasinin nedenidir (olmasi da ayrica
 gerekmez).

Baris Manconun "sanatci durusu"na gelince. Baris Manco'nun ilk unlendigi
zamanlardi. Turkiye bir kardes kavgasinda idi. Hergun 30'u askin insan
sag-sol catismalari sonucu olduruluyordu.  Ilimli solcu universite
profesorleri yolda yururken enselerini sikilan kursunlarla oluyordu.
Onurlu savcilar evlerinde kursunlaniyordu. Ankara Bahcelievlerde bir
evde kalan 7 TIP'li ogrenci (hic biri eylemci olmamasina ragmen) once
eterle bayiltiliyor, sonra da bogma telleri ile katlediliyordu. Ferhat
Tuysuz'isimli 15 yasindaki bir ulku ocakli `kafamiz bozuktu , cikalim da
birkac komunist avlayalim da nesemiz yerine gelsin, dedik' diyebiliyordu
(bir suru kisinin katili olarak). Ve iste boyle bir ortamda Baris Manco
"uluyan kurt" ve "uc hilal" goruntuleri esliginde fotograf cektiriyor,
ulkuculeri destekledigini, Alpaslan Turkes'i destekledigini acikliyordu.
Ne "Baris" ama!!

12 Eylul sonrasi bildigim hic bir "aydin" eylemine katilmadi Baris
Manco, bilgimce imza falan da atmadi.  Boylece nerde "durdugu" daha bir
anlasildi. Peki sonra... Sonra elin parasi ile "dunyayi gezdi". Izlenceler
yapti. Peki bu programlardaki "yabanci ulke insanlari" ne yapiyordu?
Hicc.. Yiyor iciyor, dans ediyor "kulturelllllll" etkinlik gosterilerinde
bulunuyordu. Bu insanlarin sorunlari neydi (en basta var miydi yok muydu)
nasil yonetiliyorlardi (bundan mutlu muydular?)  Boyle seyler yoktu.
Onca "afrika" ulkesini animsayin lutfen!
 Bir karnaval nesesi icinde "sabun kopugu" seyyahlik izlenimleri.

Peki baska... Bir de hic vazgecmedigi bir "durusu" vardi Baris
Manco'nun. Cocuklara yonelik:

     * Otomobilde on koltukta oturmayin.
     * Ispanak yiyin.
     * Sut icin.

Bir cocuga soylenebilecek toplumsal mesajlar! varmiydi.. hayir yoktu. 

     * Ekmeginizi bolusun
     * Kitap okuyun
     * Ananiz, babaniz ve tum aile efradiniz disindaki insanlari da sevin, 
       onlarla, sizde olup onlarda olmayani paylasin
     * Babaniza soyleyin, okula yurumekte olan arkadasinizi da alsin
       "otomobiline"
    
var miydi? Ben animsamiyorum!, ya siz? 

Ha bir de "beni cumhurbaskani yapin".

- Gokturk Ucoluk